Úm gà con là kỹ thuật mà bất cứ người nuôi gà nào cũng cần biết nếu muốn có một đàn gà khoẻ mạnh. Tuy nhiên, rất nhiều người chưa hiểu rõ về cách úm gà con mới nở sao cho đúng. Dưới đây, dagacuasat sẽ giới thiệu đến anh em nuôi gà kỹ thuật úm gà đảm bảo mang lại hiệu quả cao nhất. Tham khảo ở bài viết dưới đây nhé.
Úm gà là gì
Thông thường, gà mới sinh do chưa hoàn thiện về hệ tiêu hoá, tuần hoàn cũng như miễn dịch nên chúng cần được chăm sóc đặc biệt. Gà giai đoạn này sức đề kháng còn yếu, đồng thời, chúng chưa thể thích nghi với điều kiện môi trường ( nhiệt độ môi trường <37 độ C khác với gà mẹ/ máy ấp). Do đó, chúng rất dễ nhiễm bệnh, tỷ lệ sống kém, còi cọc, chậm lớn.
Úm gà là biện pháp khoa học – nhằm giúp gà con có được điều kiện sống phù hợp nhất, giúp chúng hoàn thiện cơ thể, nâng cao sức đề kháng từ đó đảm bảo cho sự phát triển sau này.
Khi người nuôi gà áp dụng đúng kỹ thuật úm thì đàn gà con sẽ phát triển tốt, ít bệnh tật và ngược lại, nếu không nắm được quy trình úm gà thì chúng sẽ dễ mắc bệnh, kém ăn, chậm lớn hoặc có thể chết non.
Có 2 loại úm gà cơ bản:
- Úm trên lồng: Sử dụng lồng có kích thước 1x2x0,9m/ 100 con gà. Làm cho mặt đáy của lồng chắc chắn. Chú ý, quây kín lồng. Xung quanh lồng cần dùng lưới mắt cáo kết hợp với nẹp tre bao lại nhằm tránh chuột, mèo, chó phá hoại
- Úm trong chuồng: Cũng như sử dụng lồng nhưng lúc này bạn phải quây úm thật kín để tránh gió, ngoài ra, nền chuồng cần được độn bằng mộ số chất đặc biệt để gà sinh trưởng tốt nhất.
Đọc thêm: cách nuôi gà con nhanh lớn
Chuẩn bị trước khi úm gà
Trước khi tiến hành úm gà, bà con cần chuẩn bị trước, cụ thể:
- Trấu tươi: Đã được sát trùng và phơi khô để rải nền khu vực úm gà
- Máng ăn uống: Sử dụng khay ăn uống cho gà có đường kính 60-70cn với mật độ khoảng 60-80 con.
- Rèm phủ: Nên sử dụng rèm phủ là chiếu để giữ chuồng gà thông thoáng. Nếu mùa đông hay mùa mưa thì có thể thay thế bằng nilong.
- Sát trùng chuồng trại cùng các khu vực xung quanh chỗ quây úm
Chú ý: Chọn môi trường quây úm phải đảm bảo thông thoáng, hạn chế các mùi độc hại. Hệ thống ánh sáng phải hoạt động thường xuyên. Nếu úm gà vào mùa hè thì có thể tận dụng ánh sáng tự nhiên cho gà.
Cách làm chuồng úm gà con ( quây úm)
Tuỳ quy mô sản xuất mà bạn có thể sử dụng lồng úm hoặc úm trên nền đất. Cách được ưa chuộng hơn cả là quây úm. Lựa chọn vị trí quây úm cách biệt hoàn toàn với các khu chăn nuôi khác nếu có. Tránh phần cửa ra vào đặt sát tường. Không để chuồng úm ở nơi có gió lùa thường xuyên nhằm tránh việc gà bị lạnh.
Khi làm chuồng úm cho gà cần chú ý đến những chi tiết như diện tích, nền, chất đôn chuồng, khử trùng…
- Quây kín khu vực chuồng úm bằng cót hoặc tôn. Chú ý, diện tích tuỳ trên số lượng gà và mật độ tầm 15-20 con/m2. Theo thời gian sinh trưởng mà nới rộng khoảng cách này.
- Nền chuồng cần phải được rải đều chất độn ( thường là trấu) đảm bảo khô, sạch. Độ dày lớp lót rơi vào khoảng 5-10cm.
- Sử dụng thuốc tiêu độc Formol 2% để sát trùng toà bộ nền và khu vực quanh chuồng.
- Lắp đặt hệ thống chiếu sáng và cung cấp nhiệt cho gà
- Sắp xếp dụng cụ ăn uống đặt ở vị trí cố định
Kỹ thuật úm gà con – cách nuôi gà con ít chết
Trước khi tiến hành úm gà, cần kiếm tra chất lượng gà con bo gồm giấy phép tiêm chủng, kiểm dịch… nếu là gà mua. Nếu gà ấp nở thì cần kiểm tra sức khoả gà con trước, loại bỏ những con gà yếu, bết lông, quặp mỏ, tật chân, chỉ chọn những con khoẻ mạnh để úm.
Cách úm gà con nhanh lớn
Với gà ấp nở, bạn có thể thực hiện úm gà ngay sau khi chọn lọc qua. Tuy nhiên, với gà con mua giống thì cần cho chúng uống nước đường để khôi phục sức khoẻ trước cho đàn gà.
Khi úm gà, cho gà ăn với thức ăn mềm, lượng không quá nhiều với thời gian 2 tiếng mỗi lần. Ngoài ra, chú ý cho gà uống đủ các loại kháng sinh, vắc xin cần thiết theo lịch.
Để úm gà con nhanh lớn, người nôi cần chú ý đến mọi điều kiện bên cạnh cách chăm sóc, thức ăn nước uống thì còn đảm bảo về nhiệt độ, độ ẩm mật độ, thời gian chiếu sáng…
Nhiệt độ & độ ẩm
Tuỳ từng mùa trong năm mà người nuôi gà cần điều chỉnh nhiệt độ úm cho phù hợp. Theo các nghiên cứu, nhiệt độ thích hợp cho gà từ 1-4 tuần tuổi được thể hiện quả bảng dưới đây.
Tuổi (ngày) |
Nhiệt độ trong quây úm (0C |
1 – 5 |
33 – 35 |
6 – 10 |
31– 33 |
11 – 15 |
30 – 32 |
16 – 20 |
29 – 31 |
21 – 35 |
27 – 29 |
Trên 35 đến khi xuất chuồng |
Theo nhiệt độ môi trường |
Nhiệt độ quây úm gà
Bảng nhiệt độ thể hiện số liệu tiêu chuẩn, khi áp dụng vào thực tế, bạn cũng cần có sự quán sát để điều chỉnh thích hợp hơn. Ví dụ, nếu thấy đàn gà túm lại dưới bóng đèn thì có nghĩa nhiệt độ lồng úm còn quá lạnh. Ngược lại, nếu gà con thở hổn hển, cách xa bóng đèn là môi trường đã quá nóng. Chuồng sẽ bị gió lùa nếu thấy gà dạt ra đứng 1 bên. Chỉ khi gà tản đều đi ăn uống và đi lại bình thường trong chuồng úm tức là nhiệt độ đã bình thường.
Tuần tuổi | Độ ẩm ( %) |
1 | 60 – 75 |
2 | 60 – 75 |
3 | 60 – 75 |
4 | 60 – 75 |
Độ ẩm trong chuồng úm gà con
Ngoài việc đảm bảo nhiệt độ thì độ ẩm cũng rất quan trọng. Không nên để chuồng úm quá ẩm hoặc quá khô, sẽ dễ khiến gà non bị bệnh.
Mật độ
Về mật độ, cần đảm bảo gà có thể sinh trường bình thường mà vẫn tiết kiệm được không gian. Mật độ gà con trung bình theo tiêu chuẩn là khoảng 30 con/2 và giảm dần theo giai đoạn lớn theo bảng số liệu dưới đ
Không nhét gà quá chật và cũng không để chuồng quá rộng gây ảnh hưởng đến sự phát triển của đàn gà. Đặc biệt, khi úm phải che đật chuồng hết sức cẩn thận để phòng chống chuột, mèo cùng các tác nhân gây hại khác.
Thời gian chiếu sáng
Tuỳ thuốc vào các điều kiện bên ngoài như úm gà vào mùa nào, chuồng nuôi kín hay hở mà bạn lựa chọn thời gian chiếu sáng phù hợp cho gà. Có thể tham khảo bảng sau:
Chú ý: Phái chiếu sáng cho gà 24/24 trong 20 ngày đầu. Ánh sáng và nhiệt độ cần điều chỉnh phù hợp với tingf giai đoạn phát triển của gà.
Cách chăm sóc gà con mới xuống ổ
Gà con mới xuống ổ hay khi mới bắt về cần có chế độ chăm sóc đặc biệt
- Về thức ăn: Khi mới nở, cần cho gà ăn uống đồ mềm, trộn dưới dạng mảnh, thời gian giãn cách 2h/ lần nhằm giúp kích thích sự thèm ăn cho gà. Thức ăn, nước uống cũng như máng đựng cần đảm bảo sạch sẽ, tiệt trùng. Hệ thống máng ăn uống cần điều chỉnh sao cho phù hợp nhất với chiều cao của gà. Ngoài ra, cho gà ăn cần sử dụng đúng loại thức ăn theo tuổi và giống gà để đạt được hiệu quả cao nhất.
- Tiêm phòng: Thực hiện tiêm hoặc cho uống vacxin dành cho gà con đầy đủ nhằm giúp gà có sức đề kháng cao nhất
Bảng: Nhu cầu dinh dưỡng của gà trong 2 tuần đầu
Chất dinh dưỡng | Gà thịt công nghiệp | Gà thịt lông màu | Gà hậu bị trứng |
ME (K cal) | 3000 | 3000 | 3000 |
Protein thô (%) | 22 | 20 | 20 |
Ca | 1,1 | 1,0 | 1,0 |
P (%) | 0,6 | 0,6 | 0,6 |
Lysin (%) | 1,2 | 1,0 | 1,0 |
Methionin (%) | 0,5 | 0,5 | 0,4 |
Úm gà bằng đèn hồng ngoại
Trong quá trình úm gà, nhiệt độ là yếu tố quan trọng hàng đầu, đặc biệt trong giai đoạn 1-2 tuần tuổi – khi gà chưa tự điều tiết được thân nhiệt của bản thân. Nhiệt độ phù hợp sẽ quyết định sự sinh trường và khả năng hấp thụ thức ăn của gà sau này.
Ngày nay, úm gà bằng đèn hồng ngoại là phương pháp được sử dụng nhiều nhất. Thông thường, người ta sử dụng loại bóng đèn công suất 100W
Vì sao nên sử dụng bóng đèn hồng ngoại để úm gà?
- Thứ nhất, tia hồng ngoại tạo ra nguồn nhiệt lượng an toàn, ổn định
- Thứ hai, bóng hồng ngoại có thể giúp tiêu diệt vi khuẩn cũng như kích thích gà phát triển tốt hơn.
Lắp hệ thống đèn hồng ngoại khi làm chuồng quây úm. Treo đèn cách mặt đất từ 50-60cm tuỳ theo từng mùa.
Cách úm gà con mùa đông
Úm gà con vào mùa đông cần đặc biệt chú ý đến hệ thông sưởi. bạn có thể sử dụng điện, gas hoặc bếp than để giữ ấm cho gà. Trong đó, sưởi bằng điện là phương pháp được ưa chuộng nhất bởi đơn giản mà không độc hại.
- Sưởi úm gà bằng điện: Sử dụng bóng đèn hồng ngoại loạii 250W ( khoảng 5-10 bóng/ 1000 con gà)
- Úm bằng gas: Sử dung gas làm tăng nhiệt đọ chuồng úm. Phương pháp này hiện ít được áp dụng.
- Úm bằng than: Với các hộ gia đình chăn nuôi lớn thì đây là phương pháp hợp lý nhất bởi giá thành rẻ. Tuy nhiên, để sử dụng cách này, cần lưu ý về hệ thống khí thải tránh việc gà có thể bị ngộ độc khí. Đồng thời, chú ý về nhiệt độ thường xuyên tránh việc chuồng úm lúc nóng , lúc lạnh.
Cách úm gà con mùa hè
Úm gà vào mùa hè thì đơn giản hơn bởi không cần quá chú trọng vào việc giữ ấm cho gà. Tất nhiên, bạn vẫn cần nhiệt độ chuồng đảm bảo nhất là vào ban đêm để gà không bị lạnh.
Khi úm gà cho trong mùa hè, cần chú ý cung cấp môi trường thoáng mát như làm chuồng úm dưới gốc cây. Đồng thời cấp nước thường xuyên cho chúng. Có thể thêm vào nước uống lượng muối nhỏ ( 0,25%) nhằm tăng lượng nước uống vào cho gà.
Nếu trời nóng quá thì có thể thả gà ra vườn vào ban ngày.
Cách úm gà con vào mùa mưa
Với điều kiện khí hậu nước ta, khả năng mưa trong năm là rất cao nhất là những tỉnh phía nam nơi có mùa mưa kéo dài. Trong điều kiện này,người nuôi cần đảm bảo che chắn đầy đủ khi thực hiện úm gà. Trời mưa, không khí sẽ lạnh hơn nên cũng cần đảm bảo nhiệt độ trong chuồng úm luôn đạt mức tiêu chuẩn tầm 30-35 độ C
- Nền chuồng cần phải làm cao, rải lớp trấu dày khoảng 10cm
- Che bạt kín xung quanh khu vực úm. Không che quá kín phía trên, phỉa chừa chỗ lưu thông không khí cho gà.
- Chú ý quan sát xem gà con có bị nóng hay lạnh để điều chỉnh nhiệt độ cho phù hợp.
Úm gà con bao lâu
Úm gà thông thường diễn ra trong vòng 1 tháng đầu tiên sau khi gà nở. Nếu nuôi gà với số lượng lớn thì trong giai đoạn này, cần ghi chép lại sổ sách hàng ngày những số liệu sau để có thể nắm được tình hình đàn gà:
- Số gà loại
- Lượng thức ăn tiêu thụ
- Lượng thuốc đã dùng
- Số gà chết
- Tình trạng sức khoẻ đàn gà.
Những lỗi thường gặp trong úm gà
Cần đặc biệt tránh những lỗi sau khi úm gà trong gia đoạn 1-28 ngày tuổi.
- Không úm gà con ngay cạnh gà trưởng thành vì chúng rất dễ bị lây bệnh
- Không để mật độ nuôi quá dày
- Không làm chuông quây úm sát cửa ra vào khiến chuồng bị gió lùa
- Rải chất độn chuồng quá mỏng khiến gà bị lạnh chân, dễ ốm bệnh
- Phân bố hệ thống sưởi không đều.
- Máng ăn, nước uống không đủ hoặc vị trí quá cao so với gà.
- Bịt quá kín khiến chuồng bị yếm khí.
Thuốc úm gà con mới nở
Sử dụng thuốc trong giai đoạn úm là việc không thể thiếu. Gà con non cần cho nhịn ăn từ 6-12h, rồi cho gà uống nước đường pha lãng để tăng cường điện giải. Kế đos tiến hành tiêm vắc xin cũng như cho uống kháng sinh định kì.
Những ngày đầu tiên, nên bổ sung chất kháng sinh trong nước như Sulfa và Tylan hoà vào nước cho gà uống.
Thuốc úm gà phổ biến có thể kể đến như Ambroxitil, bactrim, Neox-Chick,… với những tác dụng phòng và điều trị các bệnh về đường tiêu hoá, Newcastle, Gumboro, Marek,… giúp gà con ham ăn chóng lớn, kích thích tăng trưởng.
Ngày tuổi | Thuốc phòng bệnh | Cách dùng |
1 | Marek | Tiêm dưới da cổ |
5 | Gumboro | Nhỏ mắt |
7 | Newcastle | Nhỏ mắt |
Bảng: Các loại vacxin và thuốc phòng bệnh cho gà trong khi úm.
Chú ý, khi sử dụng thuốc úm, cần liên tục theo dõi sức khỏe đàn gà để có can thiệp kịp thời nếu đàn gà xảy ra bất cứ vấn đề gì.